Czy warto uczyć praktycznych umiejętności z informatyki?

Czy nauczanie takich umiejętności jest potrzebne? Takie umiejętności wykraczają poza podstawowy program nauczania informatyki więc często są nauczane w ramach zajęć dodatkowych. Jednakże obecnie umiejętności praktyczne są podstawą na rynku pracy. Od kandydatów do pracy wymaga się tego, aby mieli już podstawy wiedzy praktycznej a nie jedynie teoretycznej, tak aby jak najszybciej mogli zacząć wykonywać powierzone im zadania, a organizacja mogła poświęcić jak najmniej środków i czasu na wdrożenie nowego pracownika.

Nauczyciele uczący na różnych szczeblach edukacji także dostrzegają potrzebę wprowadzenia zagadnień praktycznych do programu nauczania

Nauczyciele doskonale zdają sobie sprawę z tego, że rynek pracy wymaga od kandydatów umiejętności praktycznych. Wiedzą jak ważna jest np. nauka programowania czy ogólna znajomość języków programowania. Czy warto więc wprowadzić do programu nauczania informatyki takie zagadnienia informatyczne jak kontrola wersji Git, wiersze poleceń i zapytań SQL, praktyczne elementy dotyczące języków programowania, czy tworzenie stron internetowych?

Ważny jest także moment wprowadzenia takich zagadnień. Uczniowie muszą być w stanie zrozumieć dane zagadnienie. Kiedy jest dobry moment na wprowadzenie takich zagadnień? Wiele zespołów nauczycieli i akademików próbuje znaleźć odpowiedź na to pytanie.

Dlaczego nauczanie praktycznych umiejętności jest tak ważne?

Obecnie na świecie możemy zaobserwować powszechny brak dostępu do “prawdziwej informatyki”. Mówiąc o zaawansowanej informatyce nie mam na myśli obsługi Pakietu Office. To są podstawy informatyki, umiejętności na tyle powszechne, że powinny być nauczane w ramach innych przedmiotów. Prawdziwa informatyka to programowanie, zagadnienia związane z działaniem systemów operacyjnych (np. systemów bazodanowych, struktury danych), cyberbezpieczeństwo czy tworzenie stron WWW.

Niestety wielu uczniów nie ma możliwości zetknięcia się z prawdziwą informatyką. Nie mogą przekonać się co to jest i czy jest to dla nich interesujące. To właśnie pole działania dla nauczycieli. Podczas nauczania informatyki powinniśmy wprowadzać do programu zajęć elementy praktyczne tak aby uczniowie mogli zetknąć się z prawdziwą informatyką i przekonać się czy takie zagadnienia są dla nich interesujące.

Nauczanie praktycznych umiejętności jest wyrazem troski

Jako nauczyciele chcemy dla naszych uczniów jak najlepiej. Wyrazem troski o uczniów jest zadbanie o ich przyszłość, budowanie w uczniach solidnych fundamentów, które wykorzystają podczas dalszej ścieżki zawodowej.

Takim fundamentem jest nie tylko wiedza teoretyczna ale także podstawy praktycznych umiejętności. Osoby, które posiadają umiejętności praktyczne znacznie lepiej radzą sobie na rynku pracy, szczególnie na początku swojej kariery zawodowej. Warto więc od samego początku wyposażać uczniów w takie umiejętności.

Jak obecnie nauczane są praktyczne umiejętności?

Bardzo często praktyczne umiejętności informatyczne takie jak kontrola wersji GIT, poruszanie się w wierszu poleceń, obsługa baz danych i języka SQL czy tworzenie stron internetowych są nauczane na zajęciach dodatkowych (szczególnie na początku nauki).

O ile zaawansowane umiejętności należy nauczać na zajęciach pozalekcyjnych np. kołach zainteresowań, o tyle podstawy takich zagadnień warto przedstawić szerokiemu gronu uczniów. Pozwoli to zbudować w uczniach świadomość tego jak działają otaczające ich nowe technologie a także może być początkiem zainteresowania danym zagadnieniem.

Ale czy warto wprowadzać zagadnienia praktyczne do programu nauczania? Nad tym pytaniem pracują zespoły nauczycieli i akademików z całego świata. Jednym z tych zespołów jest zespół naukowców z Virginia Tech University w Stanach Zjednoczonych.

Istocie nauczania praktycznych umiejętności przyjrzeli się naukowcy

Motywacją do podjęcia badań był fakt, który naukowcy z Virginia Tech University zauważyli ponad dekadę temu. Zaobserwowali u studentów rozpoczynających studia informatyczne potrzebę nabycia umiejętności rozwiązywania problemów informatycznych.

Stworzyli więc kurs, który był odpowiedzią na tą potrzebę. Kurs obejmował naukę podstawowej logiki informatycznej, która miała pomóc studentom w rozwiązywania pewnych abstrakcyjnych problemów informatycznych. Taki kurs został następnie uruchomiony na kierunkach informatycznych.

Naukowcy z Virginia Tech University często analizują i oceniają stosowane przez siebie programy nauczania pod kątem ich skuteczności. Pozwala im to na ciągle udoskonalanie procesu nauczania i w konsekwencji utrzymuje poziom nauczania na wysokim poziomie.

Kurs był skierowany do studentów rozpoczynających naukę na kierunkach informatycznych,

którzy wcześniej nie mieli styczności z informatyką. Pamiętajmy też, że mówiąc o studentach bardzo często możemy mówić o uczniach. Dziesięć lat temu wśród studentów pierwszego roku były osoby, które nie napisały jeszcze swojej pierwszej linijki kodu. Dzisiaj bardzo często uczniowie piszą kod już w szkole średniej a nawet w szkole podstawowej.

Początkowo studenci zapytani o potrzebę istnienia takiego kursu stwierdzili, że nie czują takiej potrzeby. Jedynie studenci w niewielkim procencie zauważyli potrzebę wprowadzenia takiego kursu. Jednakże gdy po wielu latach zapytano tych samych studentów o to czy umiejętności, które zdobyli na kursie przydały im się w późniejszych etapach edukacji czy w pracy zawodowej to większość z nich odpowiedziała twierdząco. Studenci stwierdzili, że nauka takich umiejętności była potrzebna a także wskazali obszary w jakich wykorzystali te umiejętności.

W jakich obszarach studenci wykorzystywali nabyte umiejętności?

Studenci najczęściej wykorzystywali te umiejętności w dalszej edukacji w trakcie studiów. Podczas kolejnych przedmiotów czy innych kursów edukacyjnych.

Nabyte umiejętności były wykorzystywane także podczas odbywania staży u przyszłych pracodawców. W tym przypadku szczególnie przydatne były umiejętności praktyczne, gdyż studenci mieli styczność z zadaniami, które wymagała wiedzy praktycznej. Studenci posiadali już umiejętności praktyczne, które mogli wykorzystać w swojej pracy, przez co byli bardziej skuteczni.

Kolejnym obszarem, na który wskazywali studenci były tzw. “Personal Projects” czyli projekty osobiste wykonywane przez studentów na dalszych etapach edukacji.

Oprócz tego studenci wymienili także prace semestralne (np. prace licencjackie) a także konkursy informatyczne (np. hackathony).

We wszystkich tych aktywnościach duży procent studentów wskazywał na szczególną przydatność dwóch konkretnych umiejętności; umiejętność poruszania się w wierszu poleceń i kontrola wersji GIT. Studenci w dużo mniejszym stopniu wykorzystywali umiejętności związane z bazami danych, językiem SQL czy tworzeniem stron internetowych.

W jaki sposób wprowadzić do programu nauczania umiejętności praktyczne?

Pierwszym sposobem jest nauczanie umiejętności praktycznych w ramach kółek zainteresowań. Na takich zajęciach najczęściej spotykamy uczniów zainteresowanych tematem więc przekazanie im takich umiejętności będzie łatwiejsze. Dodatkowo w ramach takich zajęć możemy wprowadzić pracę w grupach a także projekty osobiste. Projekty osobiste wymagają dużej ilości pracy własnej, a także samodzielnej pracy co buduje w uczniach zaangażowanie. Praca grupowa z naucza pracy zespołowej i kompetencji społecznych; elementów niezwykle ważnych w branży IT. Takie formy pracy sprawią, że uczniowie będą mieli szansę zapoznać się z zagadnieniami praktycznymi a także będą mogli je ćwiczyć. Jeżeli uczniowie będą posiadali umiejętności praktyczne, a także będą z nich chętnie korzystać to ich praca będzie bardziej efektywna. Studenci, którzy brali udział w kursie przyznali, że dzięki nabyciu umiejętności praktycznych już podczas trwania kursu ich codzienna praca stała się łatwiejsza.
Kolejnym sposobem jest proponowanie uczniom udziału w konkursach informatycznych. Takie konkursy sprawiają, że uczniowie podczas przygotowań i uczestnictwa zdobywają praktyczne umiejętności. Dodatkowo wśród uczniów tworzą się społeczności, które razem siebie pchają do przodu w tych małych środowiskach szkolnych czy uniwersyteckich, które tworzą dobrą atmosferę rozwoju. Na to także zwracali uwagę studenci. Konkursy informatyczne posiadają też aspekt grywalizacji, który motywuje młodych ludzi i pozwala im uczyć się bardziej efektywnie.
Warto także wplatać zagadnienia praktyczne do codziennej nauki informatyki. Jeżeli uczeń wykona zadanie praktyczne to zapamięta nabytą wiedzę i umiejętności z dużo wyższą skutecznością niż jedynie w przypadku zadań teoretycznych. Warto także stosować naukę poprzez powtarzanie, gdyż to przez powtarzanie najlepiej zapamiętujemy nowe informacje.

Jak platforma CyberSkiller pomaga w nauczaniu praktycznych umiejętności informatycznych?

Tworząc platformę CyberSkiller skupiliśmy się na zadaniach praktycznych. To dzięki nim uczniowie mogą szlifować cenne umiejętności pożądane w branży it. Nasze zadania jak i materiały teoretyczne zbudowaliśmy w oparciu na wiedzy ekspertów z branży IT, tak by każdy uczeń i student informatyki mógł uczyć się jedynie przydatnych rzeczy. Praktyczna nauka z platformą CyberSkiller jest łatwa i efektywna.

Podsumowanie

Podsumowując, warto wprowadzić do programu nauczania zagadnienia praktyczne. Umiejętności praktyczne staną się później podstawą codziennej pracy przyszłych programistów.